W dniu 6 czerwca 2023 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 26 maja 2023 r. o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe. Celem ustawy jest wsparcie systematycznego oszczędzania na cele mieszkaniowe związane z pozyskaniem pierwszego własnego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Najważniejszym jej elementem jest z pewnością wprowadzenie zmian w innej ustawie – ustawie z dnia 1 października 2021 r. o rodzinnym kredycie mieszkaniowym. Zmiany polegają na wprowadzeniu przepisów określających zasady udzielania kredytów mieszkaniowych z prawem dopłaty do rat, nazywane „bezpiecznymi kredytami 2%”. W efekcie, na rynku deweloperskim będą równolegle funkcjonować dwa odrębne produkty kredytowe udzielane ze wsparciem państwa, tj. obecnego, rodzinnego kredytu mieszkaniowego, z prawem do części spłaty w przypadku powiększenia gospodarstwa domowego oraz dodawanego ustawą bezpiecznego kredytu 2%, gdzie pomoc finansowa ukierunkowana jest na obniżenie rat.
Przy okazji powyższych nowości, Ustawodawca zdecydował także o ograniczeniu dokonywania tzw. cesji umów rezerwacyjnych i deweloperskich. Zmiana ta wprowadzana jest w trybie zmiany ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym.
W odniesieniu do umowy rezerwacyjnej, dokonanie takiego przeniesienia będzie nieważne. Nie będzie to dotyczyło sytuacji, gdy rezerwujący dokonuje przeniesienia wierzytelności wynikających z umowy rezerwacyjnej na osobę zaliczaną do I albo II grupy podatkowej). Są to m.in: małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo i teściowie.
W odniesieniu do umowy deweloperskiej, nabywca, będący stroną umowy deweloperskiej lub umowy, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2, 3 lub 5 ustawy (dalej łącznie: „umowy deweloperskiej”) może dokonać przeniesienia wierzytelności wynikających z tej umowy na osobę trzecią, w przypadku gdy:
- umowa ta dotyczy nie więcej niż jednego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, w tym domu jednorodzinnego wraz z nieruchomością gruntową, na której jest albo ma zostać wybudowany;
- w okresie trzech lat poprzedzających przeniesienie tych wierzytelności nie dokonał przeniesienia wierzytelności wynikających z innej umowy deweloperskiej.
Powyższe nie dotyczy wypadku, gdy nabywca będący stroną umowy deweloperskiej lub umowy dokonuje przeniesienia wierzytelności wynikających z tej umowy na osobę zaliczaną do I albo II grupy podatkowej.
Umowę przeniesienia wierzytelności, o której mowa powyżej, zawiera się w formie aktu notarialnego. W umowie przenoszący te wierzytelności oświadczał będzie, że spełnia warunek opisany w pkt 2 powyżej, a samo oświadczenie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Notariusz będzie pouczał przenoszącego wierzytelność o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Należy zaznaczyć, iż w przeciwieństwie do ograniczeń w odniesieniu do umów rezerwacyjnych, przeniesienie na osobę trzecią wierzytelności wynikających z umowy deweloperskiej nie stanowi przesłanki stwierdzenia nieważności tego przeniesienia. Nowe regulacje będą miały zastosowanie do umów rezerwacyjnych i deweloperskich zawartych po dniu wejścia w życie zmienianych przepisów. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2023 r., przy czym regulacja ograniczająca cesje umów rezerwacyjnych i deweloperskich wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia (na dzień dzisiejszy takie ogłoszenie w Dzienniku Ustaw jeszcze nie nastąpiło).
