Jeżeli myślisz nad przekształceniem spółki i chciałbyś dowiedzieć się więcej na ten temat to w tym artykule znajdziesz wiele przydatnych informacji i wskazówek od ekspertów z naszej Kancelarii, specjalizującej się m.in. w prawie spółek handlowych.
Czym jest przekształcenie spółki?
Przekształcenie spółki to procedura, którą przeprowadzamy, jeżeli chcemy zmienić dotychczasową formę prowadzenia biznesu. Przekształcenie polega więc na zmianie rodzaju prowadzonej spółki przy zachowaniu ciągłości operacyjnej. Po przekształceniu spółki w większości przypadków pozostają w niej wszyscy dotychczasowi wspólnicy a spółka zachowuje wszystkie dotychczasowe prawa i obowiązki.
Podstawy do decyzji o zmianie formy prawnej spółki
Decyzja o przekształceniu spółki może być spowodowana różnymi okolicznościami – najczęściej będzie wynikać z rozwoju naszego biznesu i potrzeby dostosowania formy prowadzonej działalności do jej aktualnej skali. Za taką decyzją może stać również chęć zmniejszenia swojej osobistej odpowiedzialności i wyraźnego rozgraniczenia sfery biznesowej od prywatnej (w tym ochrona osobistego majątku), ułatwienie sprzedaży lub sukcesji biznesu, a także potrzeba zmiany zasad opodatkowania. Nie będziemy mogli dokonać przekształcenia, jeżeli nasza spółka będzie w likwidacji lub upadłości albo gdy rozpoczęła podział majątku. Chcąc przekształcić spółkę powinieneś wziąć pod uwagę wiele kwestii, dlatego jeżeli masz wątpliwości to zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią – na pewno pomożemy znaleźć najlepsze rozwiązanie.
Spółka przekształcona – korzyści
Dzięki możliwości przekształcenia spółki nie jesteśmy zmuszeni do podejmowania „raz na zawsze” decyzji o formie, w jakiej będzie prowadzona nasza spółka, i możemy dostosować naszą organizację do aktualnych potrzeb i skali prowadzonego biznesu. Warto mieć na uwadze, że nie ma ograniczeń co do ilości przeprowadzanych przekształceń. Największą korzyścią, jaką daje nam przekształcenie, jest zachowanie ciągłości naszego biznesu. Wszystkie zawarte umowy będą obowiązywać po przekształceniu bez potrzeby podejmowania dodatkowych działań. Po przekształceniu pozostaną ważne zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.
Rodzaje przekształceń spółek
Przepisy dają nam bardzo wiele możliwości w zakresie przekształceń spółek – w zasadzie możemy przekształcić każdą spółkę prawa handlowego w inna spółkę prawa handlowego (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna). Warto też wiedzieć, że w spółkę prawa handlowego możemy przekształcić także spółkę cywilną oraz jednoosobową działalność gospodarczą. W niektórych przypadkach możliwe są też transgraniczne przekształcenia spółek.
Przekształcenie spółki osobowej w kapitałową
Jednym z rodzajów przekształcenia, jakiego możemy dokonać, jest przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową. Zanim omówimy specyfikę takiego przekształcenia przypomnijmy, że spółki osobowe to: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, a spółki kapitałowe to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna.
W przypadku przekształcenia spółki osobowej w spółkę kapitałową konieczne jest wypowiedzenie się w tej sprawie przez wszystkich wspólników i uzyskanie ich zgody. Wyjątek stanowi spółka komandytowa oraz spółka komandytowo-akcyjna, gdzie wystarczy, że oprócz wszystkich komplementariuszy za przekształceniem wypowiedzą się komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sum komandytowych bądź kapitału zakładowego. Oczywiście warto też sprawdzić umowę spółki, która może przewidywać surowsze warunki. Wspólnicy przekształcanej spółki osobowej odpowiadają na dotychczasowych zasadach solidarnie ze spółką przekształconą za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia przez okres trzech lat, licząc od tego dnia.
Przekształcenie spółki kapitałowej w osobową
Kolejny rodzaj przekształcenia jest w zasadzie odwrotną operacją i polega na przekształceniu spółki kapitałowej w osobową. Dla takiego przekształcenia konieczne jest wypowiedzenie się za przekształceniem przez wspólników posiadających co najmniej dwie trzecie kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje surowsze warunki (nie będzie więc brane pod uwagę ewentualne uprzywilejowanie udziałów). Wspólnicy, którzy nie zgodzą się na przekształcenie i zgłoszą sprzeciw co do podjęcia takiej uchwały będą mogli żądać odkupienia ich udziałów lub akcji.
Przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową
Innym rodzajem przekształcenia, z jakim możemy się spotkać, jest przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową. Dla tego typu przekształcenia konieczne jest spełnienie następujących warunków:
- za przekształceniem spółki wypowiedzieli się wspólnicy reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego, większością trzech czwartych głosów, chyba że umowa albo statut przewiduje warunki surowsze;
- spółka przekształcana ma zatwierdzone sprawozdania finansowe co najmniej za dwa ostatnie lata obrotowe (lub za cały okres działalności spółki, jeżeli istnieje krócej);
- przekształcana spółka akcyjna ma całkowicie pokryty kapitał zakładowy;
- kapitał zakładowy albo kapitał akcyjny spółki przekształconej będzie nie niższy od kapitału zakładowego albo kapitału akcyjnego spółki przekształcanej.
Warto zwrócić uwagę, że przekształcenie może spowodować utratę przez wspólnika niektórych praw i obowiązków, jeżeli w nowej formie spółki takie prawa i obowiązki nie mają podstawy prawnej do ich zastosowania. W przypadku utraty uprawnień wspólnikowi będzie przysługiwało roszczenie o uzyskanie stosownego wynagrodzenia.
Specyfika przekształcania spółek handlowych
W zależności od aktualnej formy prowadzonej spółki nieco inaczej będzie wyglądała procedura przekształcenia. Powyżej omówiliśmy już, jaka jest specyfika przekształceń w ramach poszczególnych rodzajach spółek (osobowych i kapitałowych). W praktyce przekształcenia dotyczą najczęściej poniżej opisanych spółek – poświęcimy im więc nieco więcej uwagi w naszym wpisie.
Przekształcenie spółki jawnej
W spółce jawnej obowiązki związane z procedurą przekształcenia spoczywają na wspólnikach prowadzących sprawy spółki. Powinni oni w szczególności przygotować plan przekształcenia oraz inne wymagane dokumenty, dokonać zawiadomienia o planowanym przekształceniu pozostałych wspólników oraz po powzięciu uchwały przez wspólników o przekształceniu zgłosić przekształcenie do KRS. Samą decyzję o przekształceniu (w postaci uchwały protokołowanej przez notariusza) podejmują natomiast już wszyscy wspólnicy. Warto zwrócić uwagę na duże uproszczenie, które stosuje się do spółek jawnych, w których wszyscy wspólnicy prowadzą sprawy spółki (a z takimi mamy najczęściej do czynienia) – nie trzeba wtedy m.in. sporządzać planu przekształcenia oraz przeprowadzać procedury zawiadamiania wspólników o planowanym przekształceniu. W takiej sytuacji należy sporządzić jedynie część dokumentów związanych z przekształceniem, w tym w szczególności wycenę aktywów i pasywów, która powinna zostać zbadana przez biegłego rewidenta – obowiązek ten ma jednak zastosowanie tylko w przypadku przekształcenia w spółkę akcyjną.
Przekształcenie spółki z o.o.
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością to zarząd odpowiada za obowiązki związane z przekształceniem, czyli przygotowanie planu przekształcenia oraz innych wymaganych dokumentów, zawiadomienie o planowanym przekształceniu wspólników oraz za zgłoszenia przekształcenia do KRS po powzięciu uchwały przez wspólników o przekształceniu. Dla tego rodzaju spółki nie przewidziano w zasadzie żadnych uproszczeń w przepisach. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością najczęściej przekształcają się w inne spółki kapitałowe.
Przekształcenie spółki akcyjnej
Przekształcenie spółki akcyjnej jest bardzo zbliżone do przekształcania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto pamiętać, że w tym przypadku to akcjonariusze podejmują decyzję o przekształceniu. Przekształcenie spółki akcyjne jest dopuszczalne, jeżeli cały kapitał zakładowy został już opłacony.
Proces i procedury przekształcenia spółki
Po podjęciu decyzji o przekształceniu pierwszym krokiem powinno być opracowanie niezbędnej dokumentacji, w szczególności:
- planu przekształcenia;
- projektu uchwały w sprawie przekształcenia;
- projekt umowy lub statutu właściwej dla docelowej formy spółki;
- w przypadku przekształcenia w spółkę akcyjną wyceny składników majątku (aktywów i pasywów) spółki przekształcanej;
- sprawozdania finansowego dla celów przekształcenia na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia.
Kolejnym krokiem będzie dwukrotne powiadomienie wspólników o planowanym przekształceniu. Pierwsze zawiadomienie powinno być dokonane co najmniej na miesiąc przed planowanym podjęciem uchwały o przekształceniu a drugie po dwóch tygodnia od pierwszego zawiadomienia.
Bardzo ważne jest, aby przed przekształceniem umożliwić wspólnikom dostęp do dokumentów związanych z przekształceniem – obowiązek ten można też spełnić zamieszczając stosowne dokumenty na stronie internetowej spółki.
Przedostatnim krokiem będzie podjęcie uchwały o przekształceniu, która powinna być objęta protokołem sporządzonym w formie aktu notarialnego.
Ostatnim krokiem będzie zgłoszenie przekształcenia do KRS. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające prawidłowe przeprowadzenie procedury przekształcenia oraz dokumenty, które są wymagane przy zakładaniu danego rodzaju spółki (docelowej formy spółki).
Przekształcenie związane jest z wieloma formalnościami, dlatego warto skorzystać z profesjonalnej pomocy przy prowadzeniu tego procesu. Kancelaria Keller & Wspólnicy świadczy m.in. usługi w zakresie obsługi korporacyjnej spółek, w ramach której pomagamy naszym Klientom w sprawnym przeprowadzeniu procesu przekształcenia.
Plan przekształcenia spółki
Najwięcej wątpliwości dotyczy najczęściej sposobu sporządzenia planu przekształcenia. Sporządzenie tego dokumentu jest w zasadzie najważniejszym krokiem całej procedury przekształcenia. Jest to dokument, który opisuje szczegółowo warunki przekształcenia. Powinien być sporządzony w formie pisemnej (można też skorzystać z kwalifikowanego podpisu elektronicznego przy jego sporządzaniu). Wyjątkiem są spółki jednoosobowe, w których plan przekształcenia sporządza się w formie aktu notarialnego. W planie należy w szczególności ustalić wartość bilansową majątku spółki przekształcanej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia. Jeżeli zamierzamy przekształcić spółkę w spółkę akcyjną, to plan powinien zostać zbadany przez biegłego rewidenta, który będzie weryfikował poprawności i rzetelności planu oraz ustali, czy wycena składników majątku (aktywów i pasywów) spółki przekształcanej jest rzetelna. Załącznikami do planu będą pozostałe dokumenty związane z przekształceniem, które opisaliśmy we wcześniejszej części wpisu. Jeżeli potrzebujesz pomocy w sporządzeniu planu przekształcenia, to eksperci z Keller & Wspólnicy będą mogli Ci jej udzielić.
